ul. Wyzwolenia 25  +48 519 020 110   pdziemiany@diecezja-pelplin.pl A A A  

Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego jest położona wśród malowniczych jezior, pagórków i lasów.

Mieszkańcy Dziemian i okolicy od początku istnienia tej osady przynależeli terytorialnie do parafii Lipusz. Miejscowość ta jest oddalona o ponad 10 kilometrów od Dziemian.

Ogromne odległości do najbliższego kościoła, uniemożliwiały spełnianie obowiązków religijnych wiernym. Budowa świątyni w Dziemianach była sprawą szeroko dyskutowaną. Szukano różnych rozwiązań. Dzięki staraniom proboszcza z Lipusza, księdza Piotra Dunajskiego w 1912 roku doszło do zakupu ziemi pod nową świątynię. Czynnie pomogli w tej inicjatywie gospodarze z Dziemian – Franciszek Schulza, Franciszek Reszka, Jan Łukowicz i miejscowy nauczyciel Augustyn Guski.    Zakupiono wówczas ziemię - 10 mórg gruntu, od Franciszka Schulzy, za kwotę 3000 marek. Została ona wpisana pod dozór kościelny w Lipuszu. Większość kwoty – 2500 marek, ofiarował ksiądz proboszcz Antoni Łangowski z Wudzynia, będący krewnym Jana Łukawicza. W niedzielę 31 stycznia 1915 roku, w Dziemianach odprawiono po raz pierwszy nabożeństwo. Sprawował je ksiądz proboszcz Piotr Dunajski z Lipusza. Odbyło się ono w przerobionym na kaplicę pokoju należącym do Mikołaja Połczyńskiego.

W 1917 roku powołano do życia Katolickie Towarzystwo Budowy Kościoła w Dziemianach. Dekretem z 26 grudnia 1918 roku utworzono w Dziemianach samodzielną stację duszpasterską. Pierwszym oficjalnym duszpasterzem został ksiądz Wacław Wojciechowski dotychczasowy wikariusz z Wiela. Na nowy urząd został wprowadzony przez księdza Józefa Szydzika , komisarza biskupiego, dnia 3 stycznia 1919 roku w piątek. Dziemianie bardzo uroczyście przywitali pierwszego kapłana, pięknie przystrajając całą osadę. Projekt świątyni zlecono architektowi wielewskiej kalwarii, Theodorowi Mayrowi z Monachium. Do budowy kościoła zgłosiło się wiele osób, np. Johann Rekowski z Kościerzyny i Stefan Januszewski z Męcikału, znany ze swego mistrzostwa w zawodzie. Obaj panowie przygotowali rysunki i plany. Wybrano wówczas projekt Stefana Januszewskiego. Zgromadzono materiał – drewno, wapno i inne potrzebne materiały budowlane, ale pojawił się problem z lokalizacją dla nowej świątyni. Administracja państwowa nie wydała koniecznych pozwoleń. Na wniosek Zarządu Towarzystwa Budowy Kościoła w Dziemianach, ze stanowiska został odwołany ksiądz Wacław Wojciechowski. Zastąpił go ksiądz Franciszek Podlaszewski, pełniący do tej pory funkcję administratora w Pinczynie. Przybył do nowej parafii 5 lipca 1921 roku/

Trwały nadal prace nad ustaleniem ostatecznego miejsca budowy kościoła. Dzięki komisji utworzonej przez biskupa, w skład której wchodzili: przewodniczący -  ks. B. Grüning z Brus, ks. J Szydzik z Wiela, i J. Doroszyński z Lipusza, na posiedzeniu Zarządu Towarzystwa Budowy Kościoła 24 lutego 1922 roku postanowiono, że świątynia zostanie wybudowana na dotychczasowym miejscu. Miała być wybudowana z cegły. Ostateczny projekt opracował słynny architekt Roger Sławiński. Budowę powierzono firmie Stefana Januszewskiego z Brus. 5 lipca 1922 roku rozpoczęto mierzenie fundamentów pod świątynię. Cegłę kupiono w cegielni Edmunda Sikorskiego w Leśnie, w ilości 200 tys. sztuk. Parafianie byli zobowiązani do zwiezienia kamieni. Na jednego konia przypadał metr kubiczny kamieni oraz 1000 sztuk cegieł. Czynnie pomagali gospodarze z sąsiednich parafii - Lamka, Główczewice, Lendów i Kalisza. Inni bezpłatnie pomagali w robotach ziemnych. Ukoronowaniem pierwszej fazy budowy kościoła, było poświęcenie kamienia węgielnego 25 lipca 1922 przez księdza dziekana Konrada Hoffmana z Chmielna.

Akt erekcyjny umieszczono w murze zewnętrznym za ołtarzem głównym, oznaczono go krzyżem oraz datą 1922 roku.

W niedzielę 21 października 1923 roku, Dziemiany stały się widownią wielkich uroczystości, poświęcenia nowego kościoła. Pogoda tego dnia była brzydka, mglista i dżdżysta. Rano ksiądz Podlaszewski, o 7.30 odprawił ostatni raz mszę świętą w kaplicy, w intencji dziękczynnej Panu Bogu za wszystkie łaski oraz powodzenie podczas budowy nowej świątyni. Padający deszcz nie przestraszył przybyłych tłumnie wiernych. Główne uroczystości rozpoczęły się o godzinie 10.00 procesją z kaplicy - plebanii do kościoła. Nabożeństwu przewodniczył ksiądz kanonik Konstantyn Dominik. Poświęcił mury i wnętrze świątyni.

Parafia w Dziemianach powstała z części trzech innych parafii - Wiele, Lipusz oraz Leśno. Wcześniej Dziemiany, część Radunia, Trzebuń i Kalisz należały do parafii lipuskiej. Do Wiela przynależały Piechowice oraz Parowa. W 1924 roku na rzecz nowej parafii z parafii Wiela wyłączono 9 miejscowości: Dziemiany, Kalisz, Dywan, Piechowice, Płęsy, Trzebuń, Jastrzębie, Raduń i Dunajki. Parafia Dziemiany rozrastała się, by 1927 roku w swoim obrębie posiadać już 23 miejscowości, w których mieszkało 2534 wiernych. Wsie były porozrzucane i w różnym stopniu oddalone od kościoła. Były osady oddalone o 2,5 km tak jak Dunajki, ale i takie, gdzie odległość od świątyni przekraczała lub była bliska 7 km - Dywan, Nowe Słone czy Przerębska Huta.

Początki parafii w Dziemianach nieodłącznie wiążą się z jej pierwszym proboszczem księdzem Franciszkiem Podlaszewskim. Urodził się 28 stycznia 1888 roku w Wysinie w wielodzietnej rodzinie organisty, Alojzego i Katarzyny z Wróblewskich. Ukończył gimnazjum w Grudziądzu, a seminarium w Pelplinie. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1913 roku, a następnie był wikariuszem w parafiach Pogódki i Osie. W czasie I wojny światowej 1915 - 1918 służył żołnierzom jako kapelan na frontach, wschodnim i francuskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został wikarym w miejscowościach, Czarnolas, a od 1921 roku w Pinczynie. Kolejną placówką jego pracy duszpasterskiej zostały Dziemiany, gdzie stał się budowniczym tamtejszego kościoła jak również pierwszym jej proboszczem. Ksiądz Podlaszewski budował parafię od podstaw, ale jego działalność przynosiła z każdym rokiem poprawę, wzbogacała kościół jak również parafię tak materialnie jak i duchowo.

Korzystanie z niniejszej witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookies. Zmiany warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do plików cookies można dokonać w każdym czasie. Polityka Prywatności    Informacje o cookies

ROZUMIEM